Verslag debat over Fair Trade met directeurs Oxfam Fairtrade en Miko

Wellicht interesseert je ook deze bijdrage:
Koen Van Bockstal speecht tijdens de jaarlijkse hoogmis van de marketeers

Dit debat kaderde in de maand congo@hasselt, een initiatief van de stad Hasselt, i.s.m. de Wereldwinkel.
Onder leiding van moderator John Vandaele debateerde de nieuwe directeur van Oxfam Fairtrade, Koen Van Bockstal, met Frans Van Tilborg van het bedrijf Miko, dat sinds 2006 Puro Max Havelaar-koffie verkoopt.

Waarin verschilt de visie van OFT en Miko?

Frans Van Tilborg (links op de foto): Het Puro concept van Miko past mooi in de 3 P’s van het duurzaam ondernemen: People, Profit, Planet.

• PEOPLE: De keuze voor dit label is het resultaat geweest van een 2 jaar lange zoektocht naar de beste formule voor fairtrade koffie, aangezien er nog veel andere opties waren, zoals het ontwikkelen van een eigen fair trade label. Uiteindelijk heeft Miko voor het Max Havelaar label gekozen, omdat het voor een klein bedrijf te moeilijk is om zelf een systeem van certificering en controle op te richten. Puro engageert zich echter ook voor initiatieven van NGO’s die gemeenschappen in 3de wereldlanden moeten toelaten om op eigen benen te staan. Dus is samenwerken rond Max Havelaar de beste keuze.
• PLANET: Met het geld dat Puro opbrengt, worden stukken van tropisch regenwoud ‘aangekocht’ zodat deze gevrijwaard blijven van (illegale) houtkap.
• PROFIT: Deze derde P staat voor het gezond financieel ondernemen, namelijk het realiseren van winst. De Puro koffie maakt na 1 jaar tijd reeds 7 procent van de omzet uit, een cijfer dat de verwachtingen ruim inlost. Miko hoopt op termijn dat Puro 20% van de omzet kan uitmaken. Van Tilborg zegt verrast te zijn door dit succes.

Meer info over de Puro koffie kan je vinden op www.purocoffee.com.

Koen Van Bockstal (rechts op de foto) noemt de koffie van OFT Max Havelaar ‘Plus’. De meerwaarde t.o.v. de gewone Max Havelaar, zit vervat in de visie van OFT, namelijk:

• Partner-ondersteuning (vb. technische ondersteuning, kwaliteit, …),
• Voorfinanciering,
• FaitTrade premie, die de partner mag besteden aan zelf gekozen projecten,
• Lange termijn contracten.

Zowel OFT als Miko kiezen dus voor het Max Havelaar label. Wat is het verschil met de andere fairtrade initiatieven?

Voorbeelden van andere initiatieven zijn Utz Kapeh, Rainforest Aliance, 4C’s, Efico, …
Koen Van Bockstal: de voornaamste verschillen met Max Havelaar zijn:

• Het niet garanderen en betalen van een minimum prijs?
• Het niet betalen van een fairtrade premie

Meer uitleg hierover vind je op www.oww.be/eerlijkehandelinkoffie

Welke koffiepartners hebben jullie in Afrika en Congo?

Frans Van Tilborg: Miko heeft koffiepartners in meerdere Afrika. In Congo slagen ze erin om koffie aan fairtrade voorwaarden aan te kopen via CDI-Bwamanda. De handel met deze partner loopt niet van een leien dakje. Het gaat om vele duidenden kleine Congolese boeren, die naast andere gewassen, maar enkele zakken koffiebonen per jaar telen. Deze boeren wonen ver in het binnenland, en dus is het een hele logistieke opdracht om al die koffiezakken te gaan ophalen. Ook het transport naar de haven is een hele klus. De koffiezakken worden eerst op de boot geladen, en dan over grote afstand (meer dan duizend kilometer) verscheept naar haven van Matadi. Alvorens ze echter in de haven aankomen, moeten de zakken eerst nog op vrachtwagens geladen worden.

Koen Van Bockstal: OFT heeft ook koffiepartners in verschillende Afrikaanse landen, maar Congo ontbreekt voorlopig nog op het lijstje. Heet van de naald: OFT is aan het onderhandelen met diezelfde partner CDI-Bwamanda (waar in het verleden), en in de nabije toekomst zal een aanvraag besproken worden op de partnercommissie.

Hoe staan jullie tegenover het wettelijk erkennen van het begrip fair trade?

Frans Van Tilborg: Miko is hier tegen (en volgt dus het standpunt van het VBO hierin), omdat

1. Max Havelaar op zich als ‘merk’ voldoende duidelijkheid biedt aan de consument,
2. Een wettelijke erkenning enkel zin heeft op Europees niveau, en in andere landen is er nog geen wettelijke erkenning.

Miko neemt in bepaalde andere dossiers echter wél een pro-actieve houding aan.

• Zo is Miko tegen dumping van (gesubidieerde) producten op markten in het Zuiden (m.a.w. Miko onderschrijft de EPA campagne) van de NGO’s,
• Ook schaart Miko zich achter de Tobin taks, meer concreet: het stelt voor een ontradende taks op de speculatie op koffie te heffen. Koffie gaat tussen de koffieboer en de koffiebrander nog door 14 à 15 andere handen, zeg maar portefeuilles.
• Van Tilborg ziet het concept van FairTradeGemeente als een belangrijke, goede evolutie: Fairtrade is niet enkel meer iets van de Wereldwinkels: ‘iedereen mag meedoen’.

Koen Van Bockstal: OFT is voorstander, omdat

• anders de grotere marktspelers het begrip fair trade verder zullen uithollen, door allerhande pseudo fairtrade labels te lanceren, die minder garanties bieden aan de producent, zodat het bovendien voor de consument totaal onduidelijk wordt wat nu nog fair trade is en wat niet,
• op termijn zal deze wildgroei aan labels de positie en geloofwaardigeheid van Max Havelaar als ‘standaard’ ondergraven,
• wanneer er 2 Europese landen zijn met een wettelijk kader, Europa verplicht is om een wettelijk kader voor de hele unie te scheppen.

OFT zal dus al het mogelijke ondernemen om deze wettelijke erkenning toch af te dwingen in België. Volgens Koen Van Bockstal moet de wetgeving in België wel minimaal voldoen aan de Max Havelaar criteria, anders zal de Europese regelgeving (die wellicht minder ver zal gaan) een maat voor niets worden.

Hoe ziet de toekomst voor fair trade eruit volgens jullie?

Frans Van Tilborg: er is nog een enorm potentieel voor fairtrade koffie. In België vertegenwoordigt de fair trade koffie nog maar 3%, terwijl die in Engeland al op 15% zit. Verder maakt Miko ook deel uit van Kauri, omdat Miko gelooft in het duurzaam ondernemen.

Koen Van Bockstal : “de uiteindelijke doelstelling van OFT is zichzelf overbodig te maken” (maar dit zal pas het geval zijn als de grotere spelers resoluut voor fair trade kiezen). De beweging Oxfam Wereldwinkels zal echter steeds nodig blijven, om te sensibiliseren (via informatie en actie), om voldoende druk te blijven uitoefenen op bedrijven en overheid. Dit wordt onderkent door Van Tilborg.

vragenronde

Steven vraagt aan Miko of ze ook effectief inspanningen doen om hun fair trade koffie Puro meer te promoten dan hun gewone koffie (Miko noemt die ‘Free trade’).
Frans Van Tilborg: Miko zegt dat Miko wel degelijk bij een aantal klanten (scholen, openbare bestiuren), Puro zal promoten. Met de Katholieke Hogeschool Kempen loopt momenteel een project van sensibilisering van secundaire scholen.
Verder vraagt Steven hoe het veroverde zakencijfer van 7% Puro tot stand is gekomen.
Blijkbaar is het een combinatie van verschoven zakencijfer van free trade naar fair trade (Miko noemt deze interne verschuiving “kannibalisme”) en van toegenomen marktaandeel ten nadele van de concurrenten.

Verslag: Anton

Advertentie