Ik open mijn betoog van vandaag met deze tweet van marketeer Niels Willems:
BEZOEK HET TWITTER-ACCOUNT VAN NIELS FC WILLEMS
Mars (niet) vies van fairtradesuiker?
Voor alle duidelijkheid: Mars koopt wel degelijk fairtradesuiker: voor haar Maltesers in het Verenigd Koninkrijk. En die dragen het van Max Havelaar bekende keurmerk.
Maar Mars heeft er veel belang bij de wereldmarktprijs voor suiker te doen inzakken. Daarvoor lobbyde het met succes bij de Europese Unie. Die gaat de rem op de productie van door Europa gesubsidieerde bietsuiker nu ook effectief terug loslaten.
Efficiënter en goedkoper producerende rietsuikerboeren zullen door die subsidies uit de markt worden geduwd. Dat geldt ook voor de fairtradeboer in Jamaïca of Belize.
Mars (en) Havelaar
Het gekke (perverse, zo je wil) is dat zowel de fairtradesnoepgigant Mars als het fairtradekeurmerk Max Havelaar op termijn … hiermee allebei hun voordeel doen…
Hoezo? Laten we, om dit te verklaren, eerst een kijkje gaan nemen in Bolivia.
El Ceibo, Bolivia
De inheemse cacaoboeren van El Ceibo in Bolivia kozen ervoor alles zélf te gaan doen, van cacaozaden kweken tot chocolade vercommercialiseren: het is één groot succesverhaal geworden, dankzij de eerlijke handel.
Helaas ga je daar weinig over horen vertellen, zelfs in fairtrademiddens.
El Ceibo mag dan wel een schitterend voorbeeld van coöperatief ondernemen zijn, waarbij de voordelen van bio, fair trade en drang tot zelfbeschikking samenkomen;
Toch mag het haar eigen chocolades niet met het Max Havelaar-keurmerk labelen.
En aldus liggen de chocolades van El Ceibo niet in de Lidl, en ook niet in de Vlaamse of Nederlandse wereldwinkels. Het is in Europa dat er geld moet verdiend worden aan chocolade maken, lijkt het. En er moet geld verdiend worden aan certificaten verkopen.
En aldus wordt het fairtradekeurmerk in de feiten ook een vorm van marktafscherming tegen afgewerkte boerenproducten uit het zuiden.
keurmerken, de nieuwe douanewachters
In 2007 vroeg El Ceibo chocolade-experte Chloé Doutre-Roussel te komen helpen met de ontwikkeling van een reeks van chocolades, bedoeld voor de export, máár geproduceerd in La Paz. Dit was het begin van een mooie en lonende samenwerking.
Chloé zegt daarover op haar website:
“El Ceibo is verantwoordelijk voor de oogst, fermentatie, drogen en transport van de bonen, plus de verwerking tot chocolade in hun fabriek, verpakking, verzending en facturering. Natuurlijk komt het uiteindelijke product niet in aanmerking voor een fairtrade- en bio-etiket, volgens de regels van de
certificatie-instellingen, maar zou je een meer rechtvaardig ontwikkelingsmodel kunnen vinden?”
De cacao van El Ceibo is dus wel degelijk Faitrade- én biologisch gecertificeerd. Maar Bolivia produceert geen vergelijkbaar gecertificeerde suiker. De naaste buur Paraguay produceert gecertificeerde biologische en fairtradesuiker, maar El Ceibo vindt het irrationeel om suiker te importeren om zo het label biologisch en Fairtrade te mogen voeren op haar chocolades.
De boekhouders van het fairtradekeurmerk zijn in dat geval echter ongenadig: géén gelabelde suiker = géén fairtradechocolade. Want certificaten verkopen, daar leeft het keurmerk van. En dus ook de boekhouders, die het in dienst heeft.
David Havelaar verliefd op Goliath Mars
Onlangs werd echter bekend dat de bekende repen van Mars in de UK en Ierland gaan gemaakt worden met 100% fairtradecacao. Dit onder de nieuwe variant van het fairtradekeurmerk, vermarkt door Fairtrade UK. Giganten als Mars hoeven enkel nog één ingrediënt voor 100% fairtradegecertificeerd aan te kopen (en te verwerken).
Een politiek van twee maten en twee gewichten, dus, waarbij het kleine El Ceibo niet vermag wat de reus Mars wél gedaan krijgt.
In het geval van haar repen koos Mars dus voor cacao als de gecertificeerde grondstof. Al had het ook kunnen kiezen voor suiker. Die keuze was eigenlijk ernstiger geweest.
Want Mars-repen bestaan voor 65% uit suiker.
En dáárom dus moet de wereldmarktprijs voor suiker kelderen.
lage wereldmarktprijs suiker: goed voor Mars&Havelaar
Die suikerprijs zál gaan kelderen: met minstens 20% en zowaar de Britse overheid voorspelt dat dit vele tienduizenden rietsuikerboeren hun baan en bestaan gaat kosten.
Om dat nieuwe fairtradelabel op haar verpakking te mogen zetten, betaalt Mars zo’n 0,002 dollarcent extra per reep aan certificatiekosten. Dat komt neer op 27 euro per jaar per boer. Goed voor de boekhouding van Mars én Havelaar, dat zeker wel.
En nu wordt het pas echt spannend. Eéns de wereldmarktprijs voor suiker voldoende gezakt is, valt het te voorspellen dat Fairtrade UK suikerverwerker Mars gaat achterna lopen om ook de nodige suiker onder fairtradevoorwaarden aan te kopen.
Ook de prijs voor fairtradesuiker zal dan mee de dieperik in gegaan zijn. En het vangnet van de minimumprijs heeft het keurmerk – op vraag van de suikerverwerkende industrie – al enkele jaren geleden bij het groot vuil gezet.
Da’s leuk voor Mars. Hapt Mars toe op het gevrij van Max, dan kan Fairtrade UK weer naar de pers met een nieuw zegebulletin. Niet iedereen blij natuurlijk, maar zeker wél de boekhouders van beide organisaties.
LEES MEER OVER EL CEIBO