Lord Mandelson on retail and politics » Kitemarks such as Fairtrade no longer trusted by consumer

KLIK VOOR HET KNIPSEL

KNIPSEL

“In the past, retailers have been able to rely on labelling and certifications, kite marks such as Fairtrade or FSC, to guarantee certain standards. But increasingly these types of certification have come under question.”

Dat beweert Lord Mandelson – de voormalige New Labour-architect en politicus – als voorzitter van de Global Counsel.

Hij voegt daar letterlijk aan toe:

retailers need to “change or die”

Deze en andere boude stellingen staan te lezen op retail-week.com. (die site vraagt je dàn weer wel, dàn weer niet in te loggen, dus laat ik je het artikel lezen via het Knipsel, links)

Fairtrade citeert hij als voorbeeld van hoe de consument het vertrouwen verliest, omwille van haar cultuur van ‘favoritisme c.q. voortrekkerij‘.

gebrek aan transparantie en verantwoording komt duur te staan

Zoals ik al meldde is de verkoop van fairtradeproducten in de UK vorig jaar serieus teruggevallen. Mandelson verwijst daar niet expliciet naar, maar hij heeft wel een tip voor de retailsector. We citeren uit het artikel:

[…] simply building requirements for certifications into your procurement policy is beginning to look too limited because consumers are demanding more information from retailers about the products they buy.

The cost of failure of transparency and accountability are very high in politics as they are in retail.

Mandelson voorspelt dat Labour bij de a.s. verkiezingen een draai om haar oren gaat krijgen, en trekt zijn mening over de retailsector door naar de politiek.

“We were happy with our products, and we didn’t think our customers were becoming increasingly unhappy and turning to others for products.”

nieuwe perspectieven voor auteurs Cocoabarometer 2015

In de nieuwe Cocoabarometer 2015 wordt er ook kort in gegaan op de rol van de retailsector, bij het drukken van de prijs voor de cacaoboer.

Role of retail
Retailers should be incorporated into the debate on sustainable cocoa in a much more intensified manner.
As they are the price-setters for final consumers, their importance cannot be overstated.
However, they are largely absent in almost all of the cocoa sustainability discussions.

Antonie Fountain moet zich gesterkt voelen door de woorden van Mandelson.

te weinig ambiteuse Cacaobarometer 2015 maakt matige indruk

De nieuwe Cacaobarometer is uit. We lazen het vandaag in de krant De Standaard.

kernboodschap “chocolade moet duurder”

Daar gaan we weer. Deze boodschap willen NGO’s en industrie ons doen slikken.
Iedereen moet leven, nietwaar? En vooral de industrie en NGO’s.

Ik ga het nog één keer uit de doeken doen, hoezo deze boodschap niét klopt.

drie onderliggende meningen

In het artikel in de Standaard las ik drie onderliggende boodschappen:

  • Keurmerken als Fairtrade Rainforest Alliance of Utz Certified vormen geen garantie dat de cacaoboeren een inkomen ontvangen dat de armoedegrens ontstijgt.
  • Het is niet zo dat de grote bedrijven de winst opdrijven ten koste van de kleine boeren. De winstmarge in de waardeketen is nergens overdreven groot.
  • Het rapport suggereert de oprichting van een wereldwijd cacaofonds, dat gevoed zou worden via een heffing op de grondstof. De opbrengst kan geherinvesteerd
    worden in de gemeenschappen van kleine boeren.
  • Je zult begrijpen dat ik niet erg onder de indruk ben. In de Kerstuniversiteit 2014 gaf ik al antwoord op bovenstaande conservatieve analyses.

    Maar even samenvattend, mijn gedacht:

    blauwdruk cacaofonds ligt al 10 jaar in de schuif

    Beginnen we met het laatste punt, dat van het op te richten cacaofonds. Dat moet er komen. Maar dan wel op initiatief en in de handen van de cacaoproducerende landen. Zoals Niek Koning (WUR) al vele jaren zegt en ons al helemaal voorrekende. Niek spreekt van een “Fair Trade Arrangement”.

    lage winstmarge inherent aan ziek industrieel verdienmodel

    De enige eerlijke chocolades zijn die van El Ceibo, Madécasse en dies meer. Chocolades gemaakt door – of heel dicht bij – de boeren.

    Wat je in BeNe-winkels koopt, goedgekeurd door keurmerkslagers, copieert gewoon het verdienmodel van de grote multinationals. Bedoeling daarvan is de winsten in het Noorden te maken en te houden en ‘ontwikkelings’-programmma’s voor het Zuiden te kunnen blijven verdedigen. De witten zullen de zwarten vertellen hoe ze het allemaal beter moeten doen.

    Het verdienmodel van de Nestlées en Marsen werkt met hele kleine winstmarges. Zoals ik al schreef: MARS maakt per reep een brutto winst van 1 pence in de UK. Dat is 0.0155 US$ per reep. Nestlé maakt 0.5 pence brutto winst per fairtrade-KitKat in de UK. Ze zetten wel miljarden stuks van die snoeprepen om, en maken daardoor nog winst.

    Wie dit verdienmodel copieert, is goed gek en organiseert mee het bedrog. Janneke Donkerlo kleedde het verdienmodel van Tony’s Chocolonely tot de laatste draad van hun onderbroek uit in het NRC Handelsblad.

    Chocolade moet inderdaad duurder. Wanneer we elkaar goed begrijpen en het over chocolade hebben en niet bijv. over de suikerrepen genre Mars, melkchocolade etc…

    Wat een chocoladereep moet kosten, zullen de boeren van El Ceibo bijvoorbeeld wel bepalen. Daar heeft het geen slimme rekenaars in westerse hoofdkwartieren voor nodig. Volgens El Ceibo moet een stuk chocolade van 80 gram 4 euro gaan kosten. Deze chocolade ligt niet in de bijvoorbeeld wereldwinkels, want: geen keurmerk, te duur, te ambitieus? Ik raad er maar wat op los.

    keurmerken overbodig

    Keurmerken zaaien, organiseren en oogsten echter de armoede op het Afrikaanse of Boliviaanse platteland. El Ceibo daarover:

    “Wij werken niet met de boeren, wij zijn de boeren!”

    Eigenlijk zouden keurmerken verboden moeten worden, maar ze zijn een veel te handige, domme kracht voor de industrie en NGO’s. Opnieuw: Iedereen moet leven, nietwaar? etc…

    NGO’s, industrie – met de keurmerken op kop – prediken de weg van de geleidelijkheid. Keurmerken zijn de nieuwerwetse douanewachters.

    Elizabeth Heyrick, strijdster tegen de geleidelijkheid

    Ik stelde vragen en gaf antwoorden bij de herkomst van de (b)(r)ietsuiker van Tony’s.

    In dat artikel stelde ik Elizabeth Heyrick voor. Deze engelse mevrouw – een Quaker – kreeg het in de achtiende eeuw klaar om de elite kleur te laten bekennen: pro of anti slavernij. Lees zeker haar meesterwerk uit 1837: Immediate, not gradual abolition.

    De tegenstanders van slavernij wist ze te overhalen om voor onmiddellijke afschaffing van slavernij te kiezen, i.p.v. de – ook toen al geprefereerde – zeer geleidelijke overgang naar de afbouw en transformatie van het systeem.

    Wie voor onmiddellijke afschaffing was, riep Elizabeth – deur aan deur – op de slavensuiker te boycotten.

    Ze had uitgerekend dat 10% terugloop in verkoop moest volstaan om de aanbieders van de suiker overstag te laten gaan.
    Verder weet ik er het fijne niet van. Ze heeft de afschaffing van de slavernij niet meegemaakt (ze stierf twee jaar eerder).

    keurmerken: de nieuwerwetse douanewachters – prijsdaling rietsuiker goed voor Mars & Havelaar

    Ik open mijn betoog van vandaag met deze tweet van marketeer Niels Willems:

    BEZOEK HET TWITTER-ACCOUNT VAN NIELS FC WILLEMS

    BEZOEK HET TWITTER-ACCOUNT VAN NIELS FC WILLEMS

    Mars (niet) vies van fairtradesuiker?

    Voor alle duidelijkheid: Mars koopt wel degelijk fairtradesuiker: voor haar Maltesers in het Verenigd Koninkrijk. En die dragen het van Max Havelaar bekende keurmerk.

    Maar Mars heeft er veel belang bij de wereldmarktprijs voor suiker te doen inzakken. Daarvoor lobbyde het met succes bij de Europese Unie. Die gaat de rem op de productie van door Europa gesubsidieerde bietsuiker nu ook effectief terug loslaten.

    Efficiënter en goedkoper producerende rietsuikerboeren zullen door die subsidies uit de markt worden geduwd. Dat geldt ook voor de fairtradeboer in Jamaïca of Belize.

    Mars (en) Havelaar

    Het gekke (perverse, zo je wil) is dat zowel de fairtradesnoepgigant Mars als het fairtradekeurmerk Max Havelaar op termijn … hiermee allebei hun voordeel doen…
    Hoezo? Laten we, om dit te verklaren, eerst een kijkje gaan nemen in Bolivia.

    El Ceibo, Bolivia

    De inheemse cacaoboeren van El Ceibo in Bolivia kozen ervoor alles zélf te gaan doen, van cacaozaden kweken tot chocolade vercommercialiseren: het is één groot succesverhaal geworden, dankzij de eerlijke handel.

    Helaas ga je daar weinig over horen vertellen, zelfs in fairtrademiddens.

    El Ceibo mag dan wel een schitterend voorbeeld van coöperatief ondernemen zijn, waarbij de voordelen van bio, fair trade en drang tot zelfbeschikking samenkomen;
    Toch mag het haar eigen chocolades niet met het Max Havelaar-keurmerk labelen.

    En aldus liggen de chocolades van El Ceibo niet in de Lidl, en ook niet in de Vlaamse of Nederlandse wereldwinkels. Het is in Europa dat er geld moet verdiend worden aan chocolade maken, lijkt het. En er moet geld verdiend worden aan certificaten verkopen.

    En aldus wordt het fairtradekeurmerk in de feiten ook een vorm van marktafscherming tegen afgewerkte boerenproducten uit het zuiden.

    keurmerken, de nieuwe douanewachters

    In 2007 vroeg El Ceibo chocolade-experte Chloé Doutre-Roussel te komen helpen met de ontwikkeling van een reeks van chocolades, bedoeld voor de export, máár geproduceerd in La Paz. Dit was het begin van een mooie en lonende samenwerking.

    Chloé zegt daarover op haar website:

    “El Ceibo is verantwoordelijk voor de oogst, fermentatie, drogen en transport van de bonen, plus de verwerking tot chocolade in hun fabriek, verpakking, verzending en facturering. Natuurlijk komt het uiteindelijke product niet in aanmerking voor een fairtrade- en bio-etiket, volgens de regels van de
    certificatie-instellingen, maar zou je een meer rechtvaardig ontwikkelingsmodel kunnen vinden?”

    De cacao van El Ceibo is dus wel degelijk Faitrade- én biologisch gecertificeerd. Maar Bolivia produceert geen vergelijkbaar gecertificeerde suiker. De naaste buur Paraguay produceert gecertificeerde biologische en fairtradesuiker, maar El Ceibo vindt het irrationeel om suiker te importeren om zo het label biologisch en Fairtrade te mogen voeren op haar chocolades.

    De boekhouders van het fairtradekeurmerk zijn in dat geval echter ongenadig: géén gelabelde suiker = géén fairtradechocolade. Want certificaten verkopen, daar leeft het keurmerk van. En dus ook de boekhouders, die het in dienst heeft.

    David Havelaar verliefd op Goliath Mars

    Onlangs werd echter bekend dat de bekende repen van Mars in de UK en Ierland gaan gemaakt worden met 100% fairtradecacao. Dit onder de nieuwe variant van het fairtradekeurmerk, vermarkt door Fairtrade UK. Giganten als Mars hoeven enkel nog één ingrediënt voor 100% fairtradegecertificeerd aan te kopen (en te verwerken).

    Een politiek van twee maten en twee gewichten, dus, waarbij het kleine El Ceibo niet vermag wat de reus Mars wél gedaan krijgt.

    In het geval van haar repen koos Mars dus voor cacao als de gecertificeerde grondstof. Al had het ook kunnen kiezen voor suiker. Die keuze was eigenlijk ernstiger geweest.

    Want Mars-repen bestaan voor 65% uit suiker.
    En dáárom dus moet de wereldmarktprijs voor suiker kelderen.

    lage wereldmarktprijs suiker: goed voor Mars&Havelaar

    Die suikerprijs zál gaan kelderen: met minstens 20% en zowaar de Britse overheid voorspelt dat dit vele tienduizenden rietsuikerboeren hun baan en bestaan gaat kosten.

    Om dat nieuwe fairtradelabel op haar verpakking te mogen zetten, betaalt Mars zo’n 0,002 dollarcent extra per reep aan certificatiekosten. Dat komt neer op 27 euro per jaar per boer. Goed voor de boekhouding van Mars én Havelaar, dat zeker wel.

    En nu wordt het pas echt spannend. Eéns de wereldmarktprijs voor suiker voldoende gezakt is, valt het te voorspellen dat Fairtrade UK suikerverwerker Mars gaat achterna lopen om ook de nodige suiker onder fairtradevoorwaarden aan te kopen.

    Ook de prijs voor fairtradesuiker zal dan mee de dieperik in gegaan zijn. En het vangnet van de minimumprijs heeft het keurmerk – op vraag van de suikerverwerkende industrie – al enkele jaren geleden bij het groot vuil gezet.

    Da’s leuk voor Mars. Hapt Mars toe op het gevrij van Max, dan kan Fairtrade UK weer naar de pers met een nieuw zegebulletin. Niet iedereen blij natuurlijk, maar zeker wél de boekhouders van beide organisaties.

    LEES MEER OVER EL  CEIBO

    LEES MEER OVER EL CEIBO

    Mars berooft rietsuikerboeren van inkomen, maar gunt cacaoboer faire bonus van 0,002 dollarcent

    Suiker geldt als de grondstof zonder vrienden. Geen snoepmerk dat er zich graag openlijk mee associeert.

    Maar suiker maakt wel vriendschappen. Zij het ongewone. In The Guardian zaterdag:

    “No brand wants to headline its presence in their product,” Gidney says. “Chocolate manufacturers will highlight Fairtrade cocoa, but never sugar.”

    Michael Gidney is CEO van keurmerkorganisatie Fairtrade UK.

    (no) sugar daddy love

    WEER EEN NIEUW FAIRTRADELABEL

    WEER EEN NIEUW FAIRTRADELABEL

    De Mars-repen in het Verenigd Koninkrijk en Ierland gaan vanaf september gemaakt worden met 100% fairtradecacao. Het bedrijf gaat vanaf 2016 jaarlijks twee miljoen US$ aan fairtradepremies betalen (i.e. 1.3 miljoen Britse pond). Het mag in ruil daarvoor het nieuwe fairtradekeurmerk op de wikkels afdrukken.

    chocoladebedrijven steeds meer duurzaam?

    Op haar website beschreef Oxfam Fair Trade mei 2009 “hoe chocoladebedrijven steeds duurzamer werden“. Men leest er heden-ten-dage de kaarten voorzeker anders. Twee recente gebeurtenissen lijken echter de grote liefde tussen enkele NGO’s en snoepgigant Mars te bevestigen. Vredeseilanden bouwde haar voorjaarscampagne rond de goede werken van Mars. En Fairtrade UK stuurde mét Mars vrijdag 21 februari – één dag voor de suikerstory in The Guardian – dit triomferend persbericht uit.

    Mars houdt (spaarzaam) van arme (cacao)boeren

    Als chocoladeverkoper is Mars – met een netto verkoopresultaat van 18,5 miljard US$ – de grootste van de wereld. Sinds deze week is het ook de eerlijkste. Of “op weg naar“, zoals Tony’s dat nog slimmer zou verpakken. Want fairtradesuiker, die moet Mars niet.

    Mars houdt niet van rietsuikerboeren

    Afgelopen zaterdag noemde The Guardian Mars als één van de drie grote lobbyisten, die Europa ervan overtuigden om hun suikerbeleid aan te passen. Europese bietsuiker mag voortaan weer – flink gesubsidieerd door de EU – de wereldmarkt verzieken.

    Die suikerhervorming gaat volgens de Engelse overheid 6,5 miljoen mensen in de ACP-landen in de armoede storten. Zij betalen de prijs voor goedkope suiker voor de industrie. Men voorspelt een prijsdaling van meer dan 20%. Wellicht niet dat je reep Mars hiermee goedkoper zal worden. Fairtradekeurmerk of niet.

    Mars rekent zich rijk aan fairtrade

    Haar calorierijke snackreep weegt 51 gram en bestaat voor 33 gram uit suiker.
    Aan het slopen van de suikerprijs is haar dan ook wel wat gelegen, uiteraard.
    Hoeveel procent cacao in de reep verwerkt zit, vind ik nergens terug.

    In haar fabriek in Berkshire* rollen er jaarlijks ca. 1 miljard Marsrepen van de band.
    Ze kosten op de Britse eilanden zo’n 50 pence per stuk. Ongeveer 0.77 U.S. dollar.
    1.3 miljoen pond premie verdeeld over 1 miljard repen maakt 0,13 pence per reep.
    Twee miljoen $ premie verdeeld over 1 miljard repen maakt 0,002 dollarcent per reep.

    MARS maakt per reep een brutto winst van 1 pence**. Dat is 0.0155 US$ per reep.
    Maar het gaat Mars eigenlijk niet over de prijs van cacao, natuurlijk …

    En bij nader inzien ook niet om de vriendschap van dat gekke fairtradekeurmerk.
    Al staat het nieuwe cacaolabel binnenkort toch maar mooi mee vanop de verpakking haar suikerbommen te slijten aan duurzame consumenten.

    * En ook nog eens jaarlijks 12 miljard Maltersers. Sinds 2012 ook fairtrade.
    ** Nestlé zou 0.5 pence brutto winst maken per KitKat.